Srpski politički predstavnici često posežu za poređenjem Kosova i entiteta u Bosni i Hercegovini Republike Srpske kada žele naglasiti pravo na samoopredjeljenje. Ipak, nekoliko je ključnih razloga zbog kojih Republika Srpska nije, niti može krenuti putem Kosova.Zanimljivo je da su do sada Kosovo s Republikom Srpskom javno poredili uglavnom Milorad Dodik i Željka Cvijanović, a iz Srbije Aleksandar Vulin ili Ivica Dačić. Najmoćniji čovjek u Srbiji predsjednik Aleksandar Vučić do sada je uglavnom izbjegavao da te kategorije dovede u istu ravan.
Međutim, kada se prošle sedmice obraćao u Skupštini Srbije, prvi put je na površinu izbacio pitanje: Kako Kosovo može proglasiti nezavisnost, a RS ne može.
Teško je povjerovati da političar Vučićevog kalibra, s brojnim savjetnicima, nije svjestan toga šta kaže međunarodno pravo o tom pitanju. Stoga je Vučićevo povlačenje paralele između Kosova i Republike Srpske u najmanju ruku simptomatičan potez.
A zašto Kosovo i RS nisu isto?
Hrvatski akademik i profesor međunarodnog prava Vladimir Ibler o tom pitanju ističe suštinu i osnovu pojma smoodređenja i prava na samoopredjeljenje.
Ukoliko neki narod uživa određeni stepen autonomije, učestvuje u predstavničkim tijelima, vlasti, nije ugnjetavan i ima sve slobode, time je već ostvareno pravo na samoodređenje i ne postoji uporište u međunarodnom pravu da neki narod istupa iz suverene države.
U slučaju Republike Srpske u Bosni i Hercegovini to je sve ostvareno. Najbrojniji narod u entitetu RS ima vlast, učestvuje u državnoj vlasti BiH, ima zagarantirana sva prava, a čak i ne dopušta sva prava, poput jezika Bošnjacima, na području entiteta.
Kosovo je, s druge strane, bilo autonomna pokrajina u bivšoj Jugoslaviji, gdje su imali predstavnike u institucijama vlasti, potom je Srbija godinama na Kosovu kršila prava Albanaca, a Miloševićev režim je činio zločine nad Albancima. Dokaz za to je veliki broj protjeranih, a masovne grobnice su pronađene čak i u Batajnici kod Beograda, što dokazuje da je iza zločina nad Albancima Kosova stajao nekadašnji državni režim Srbije. A prema međunarodnom pravu ugnjetavani narod ima pravo na samoopredjeljenje.
S druge strane, Republika Srpska nije postojala u Jugoslaviji, niti u BiH sve do 1995. godine, kada je Dejtonskim sporazumom priznata. A politički i vojni vrh entiteta stoje iza brojnih zločina pa i genocida u Srebrenici. U konačnici RS je entitet tri konstitutivna naroda, što je definirano Ustavom Republike Srpske.
Šta povezuje Kosovo i RS?
U ovom slučaju, jedino što povezuje Kosovo i Republiku Srpsku su zločini Miloševićevog režima, koji su u BiH počinjeni preko Karadžića i Mladića.
Srbima u BiH ne samo da nisu ugrožena nacionalna prava, već ih ostvaruju u punom kapacitetu, a na teritoriji gdje u potpunosti vladaju (RS), nažalost, ugrožavaju ih drugima. Ukoliko jedan narod ima sva nabrojana prava i nije ugrožen, onda je zaštita suvereniteta jedne države iznad prava nekog naroda na samoopredjeljenje.
Pratite nas i na Twitteru, Facebooku i Instagramu.