Pored napretka u tehnologiji i gotovo neprepoznatljivog formata današnjih igara u odnosu na osamdesete, Tetris uspješno brani titulu vanvremenske igre.
Ljubav prema Tetrisu prenosi se iz generacije u generaciju, a ova igra skoro četiri decenije vlada svijetom video igara. Jedna je od najprodavanijih igara ikada, a po objavljivanju 1984. godine pokorila je svijet u rekordnom roku.
– Gejmeri se uvek vraćaju klasicima kao što je Tetris, igrama koje su bile i ostale posebne – kaže Aleksandar Bugarin iz Novog Sada za BBC.
Procjenjuje se da je najmanje milijardu ljudi testiralo sreću i vještinu u sklapanju sedam različitih oblika koji neprestano „padaju” sa vrha ekrana. Cilj je uklopiti oblike tako da među njima ne ostane praznina, a u suprotnom je „gejm over” (kraj igre). Oblici mogu da se rotiraju, a brzina padanja se stalno povećava.
Kreator igrice Aleksej Pajitnov, tada mladi istraživač na Akademiji nauka u Moskvi, u slobodno vreme je svoju ljubav prema matematičkim puzlama pretakao u osmišljavanje novih kompjuterskih igara.
Ideja za Tetris rodila se zahvaljujući društvenoj igri Pentomino. Sastojala se od 12 različitih oblika, koje je bilo potrebno okretati i uvrtati kako bi stali u predviđenu kutiju.
– Mogli ste da provedete sate pokušavajući to da uradite, a kada sam to probao da isprogramiram kao virtuelnu igru, pojavila se ideja za Tetris – rekao je Pajitnov za BBC Njuz.
Njegove kolege su bile oduševljene konceptom, dodaje, a Tetris je na flopi diskovima krenuo da se širi po Rusiji kao „šumski požar”. Tetris je postao toliko popularan da su zvaničnici tadašnjeg Sovjetskog Saveza primjetili da utiče na pad produktivnosti na radnom mjestu. Međutim, u Moskvi tada nije postojala kompjuterska industrija, te Pajitnov nije imao mogućnost da unovči proizvod.
– Zamisao da mogu da zaradim od programa mi je u to vreme djelovala čudno i smiješno – rekao je on.
Izalazak na međunarodno tržište
Ipak, Pajitnovu se ubrzo nasmiješila sreća. Sredinom osamdesetih, Tetris je došao do čovjeka koji se bavio proizvodnjom softvera iz Velike Britanije. Ubrzo je započeo pregovore sa sovjetskom Vladom o pravima na distribuciju, nakon čega je Tetris zaposjeo ekrane kućnih računara u Evropi i Americi.
Međutim, krajem te decenije na sceni se pojavila nova platforma za igre – ručna konzola nalik gejmboju. Tada je programer iz Amerike Henk Rodžers, koji je radio u Japanu, video potencijal u Tetrisu.
– Većina video igara je ima razarajući karakter, ali u Tetrisu vi nešto gradite i mislim da to godi primarnom centru za zadovoljstvo kod ljudi – rekao je Rodžers, prenosi BBC Njuz.
On je 1989. godine otišao u Sovjetski Savez i poslije sedmicu dana pregovora, dobio je prava za korištenje Tetrisa na kućnim računarima i Nintendovim konzolama. Tada je upoznao Alekseja Pajitnova, sa kojim je osnovao Tetris kompani (The Tetris Company) koja drži prava na Tetris. Oni su nastavili da prilagođavaju igru najnovijim tehnologijama, a do danas prodato je više od 70 miliona kopija Tetrisa.
Preuzeta je na oko 130 miliona telefona, a tri miliona ljudi svakodnevno igra Tetris na društvenoj mreži Fejsbuk. Rodžers kaže da je siguran da Tetris nikad neće izgubiti mogućnost da zaokupi pažnju.
– Tetris nije prolazni trend ili moda, nikada neće ostati zaboravljen u historiji. Ljudi će nastaviti da ga igraju – rekao je Rodžers.
Sve što niste znali o Tetrisu
– Pajitnov je izabrao ime Tetris po tetrominima – oblicima koji se koriste u igri, uz dodatak završetka „-is” zbog njegovog omiljenog sporta – tenisa;
– Prepoznatljiva melodija u verziji igre za gejmboj je ruska folk pesma “Korobeiniki”, ljubavna pjesma koja govori o trgovačkom putniku i djevojci;
– Prva verzija igre bila je na sovjetskom kompjuteru Elektronika 60 koji nije imao grafičke mogućnosti, zato se Tetris tada sastojao od uzvičnika, tačaka i kosih crta. Nakon toga su korištene uglaste zagrade [] uz pomoć kojih su formirani oblici;
– Tetris je prva igra koja je poletjela u svemir. Astronaut Aleksandr Serebov je 1993. godine ponio gejmboj sa Tetrisom na rusku svemirsku stranicu Mir;
– Stanovnik Britanije Faiz Čopdat proveo je četiri mjeseca u zatvoru zato što nije htio da prestane da igra Tetris na telefonu i pored upozorenja, tokom ljeta 2002. godine.
Zašto je Tetris toliko zabavan?
Tetris dolazi u svim veličinama i oblicima, a prema navodima Tetris kompanija, verzije ove igre napravljene su za preko 50 različitih platformi. Suština je u jednostavnosti, dobiješ serotoninski napad kad očistiš jednu kolonu, a kamoli više, kaže Bugarin.
– Igre su danas postale zbunjujuće, mnogo se radi na grafici dok mehanika ostaje ista – navodi on.
Prisjeća se da je Tetris prvi put zaigrao kada je imao četiri godine.
– Kroz maglu se sjećam da mi se tada pokvario Soni plejstejšn 1, pa nisam mogao da igram neke igre na kojima sam živio poput Tekena (Tekken) i Kreš bandikuta (Crash Bandicoot). Roditeljima je bilo krivo i zato su mi kupili malu konzolu na kojoj je glavna igra bila Tetris – ispričao je Bugarin.
Kaže da se tada zaljubio u igru, zbog koje su roditelji često sakrivali konzolu od njega, ali da je i danas često igra.
– Klasici ostaju klasici i pored gomile novih verzija, remastera i sličnih stvari – navodi Bugarin.
Upravo iz tog razloga, ne čudi ni činjenica da Tetris ima i svoje Svjetsko prvenstvo, prvi put održano 2010. godine. Takmičari igraju verziju Tetrisa iz 1989. godine, na originalnoj Nintendo konzoli i starom katodnom televizoru. Osim na prvenstvu, Tetris će slavu doživjeti i na filmskom platnu u žanru naučne fantastike.
Tetris kao sredstvo za terapiju
Nakon dugotrajnog igranja igre, neki ljudi prijavili su da u snovima i mislima vide padajuće blokove, što je fenomen nazvan “Tetris efekat” koji može da se koristi u određene svrhe:
– Terapija tetrisom može da smanji psihološki efekat traumatičnih događaja ukoliko se primjeni u prvih šest sati od traume, tvrdi stručnjakinja za psihologiju Emili Holms sa Instituta Karolinska u istraživanju;
– Igranje Tetrisa pomaže pri obuzdavanju nagona i želje za stvarima poput kafe, cigareta i alkohola, navode naučnici sa Univerziteta Plimut i Tehnološkog univerziteta Kvinslend u Australiji;
– Istraživanje manjeg obima koje je sproveo doktor Robert Hes sa Univerziteta Mekgil u Kanadi, pokazalo je da prilagođena verzija Tetrisa pomaže u liječenju ambliopije, odnosno stanja poznatog kao lijeno oko.
Pratite nas i na Twitteru, Facebooku i Instagramu.
