Vijeće za zaštitu vitalnog nacionalnog interesa Ustavnog suda Republike Srpske utvrdilo je da zakonom o referendumu i Izbornim zakonom RS nisu povrijeđeni vitalni nacionalni interesi konstitutivnog bošnjačkog naroda.

Naime, pitanje vitalnog nacionalnog interesa pokrenuo je Klub Bošnjaka u Parlamentu RS, jer su smatrali da su zakoni koje je NSRS usvojila 19. aprila antiustavni, te da narušavaju zakone i državne nadležnosti Bosne i Hercegovine.

Ranije je o zahtjevu Kluba bošnjaka raspravljala i zajednička komisija Skupštine RS i entitetskog Vijeća naroda, ali nije postigla saglasnost o zakonima.

Ova komisija je o tome odlučivala nakon što Vijeće naroda RS nije prihvatilo veto Kluba Bošnjaka na ova dva zakona.

Sada je konačnu riječ dao Ustavni sud RS koji je naveo da je u odluci koja se odnosi na Zakon o referendumu i građanskoj inicijativi, Vijeće istaklo, pored ostalih razloga, da su odredbe o multietničkom sastavu organa za sprovođenje izbora, odnosno, referenduma i o srazmjernoj zastupljenosti političkih stranaka jednako obavezujuće i da se njima ne stvara bilo koji oblik nejednakih prava konstitutivnih naroda u procesu donošenja odluka.

“Također, pretpostavka podnosioca zahtjeva za zaštitu vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda, da političke stranke u čijem radu učestvuju Bošnjaci neće ostvariti po njima željenu optimalnu zastupljenost u skupštinama koje raspisuju referendum ne mogu se, po shvatanju Vijeća, dovesti u neposrednu vezu za Ustavom zajemčenim institutom zaštite vitalnog nacionalnog interesa konstitutivnih naroda”, navodi se u saopštenju.

Pored toga, Vijeće je ocijenilo da se osporenom odredbom ovoga zakona, kojom je normirano pitanje ličnog glasanja u inostranstvu, ne povređuje vitalni interes jednakog prava bošnjačkog naroda u procesu donošenja odluka, niti da se bošnjački narod dovodi u neravnopravan položaj prema drugim konstitutivnim narodima.

“Vijeće je, naime, ocijenilo da su svi konstitutivni narodi i Ostali u jednakom položaju u odnosu na pomenutu odredbu zakona, te da se njome nijednom pripadniku bošnjačkog naroda koji je upisan u glasački, odnosno birački spisak ne uskraćuje pravo glasa. Ostvarenje ovoga prava, smatra Vijeće, vrijedi za svakog birača koji je upisan u glasački, odnosno birački spisak, bez obzira kojem narodu ili nacionalnoj manjini pripada”, navode iz Ustavnog suda Srpske.

U odluci koja se odnosi na Izborni zakon Republike Srpske, Vijeće je utvrdilo da osporenom odredbom, kojom je propisano da birač koji ima pravo da glasa u gradu, odnosno opštini u kojoj je imao prebivalište 1991. godine, lica bošnjačke nacionalnosti nisu stavljena u neravnopravan položaj čime se obezbjeđuje proporcionalna zastupljenost konstitutivnih naroda na osnovu popisa iz 1991. godine.

“Vijeće je, naime, ocijenilo da činjenica što zakon ne sadrži pojam ‘popisa iz 1991. godine’ već ‘posljednjeg popisa stanovništva’ ne može biti predmet postupka zaštite vitalnog nacionalnog interesa. Osporeni zakon se, smatra Vijeće, jednako odnosi na sve građane Republike Srpske, te nijedan konstitutivni narod njegovim propisivanjem nije doveden u neravnopravan položaj u uživanju ustavne garancije iz člana 5. stav 1. alineja 2. Ustava prema kojoj se ustavno uređenje temelji na obezbjeđivanju nacionalnih ravnopravnosti i zaštiti vitalnih interesa konstitutivnih naroda”, navode iz Ustavnog suda Srpske.

Ostale navode iz obrazloženja o povredi vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda Vijeće je ocijenilo paušalnim, budući da, kako su naveli, ne sadrže pravnu argumentaciju u smislu ustavnih garancija o zaštiti vitalnih nacionalnih interesa i ne mogu se dovesti u vezu sa odredbama Amandmana LXXVII na Ustav Republike Srpske, kojim je dopunjen član 70. Ustava, a kojim su definisani vitalni nacionalni interesi konstitutivnih naroda u Republici Srpskoj.

Podsjetimo, najava predsjednika RS Milorada Dodika o Izbornom zakonu RS naišla je na brojne osude na političkoj sceni, a sa pravnog stanovišta advokat Nedim Ademović je prokomentarisao da mu zbog toga prijeti još jedna tužba što može rezultirati i time da mu se zabrani obavljanje javne funkcije.

Inače, ovim Izbornim zakonom RS je propisano da će RIK odrediti rokove, ali slijedeći poziv Vlade Republike Srpske članovi RIK-a nedavno su podnijeli ostavke. Za razliku od njih, poziv Vlade masovno nisu slijedili članovi opštinskih i gradskih izbornih komisija što je sumnjičavima u stavove Milorada Dodika još jedan dokaz za tvrdnju da od priče o Izbornom zakonu Republike Srpske na kraju neće biti ništa.

Vijeće za zaštitu vitalnog nacionalnog interesa Ustavnog suda Republike Srpske utvrdilo je da zakonom o referendumu i Izbornim zakonom RS nisu povrijeđeni vitalni nacionalni interesi konstitutivnog bošnjačkog naroda.

Naime, pitanje vitalnog nacionalnog interesa pokrenuo je Klub Bošnjaka u Parlamentu RS, jer su smatrali da su zakoni koje je NSRS usvojila 19. aprila antiustavni, te da narušavaju zakone i državne nadležnosti Bosne i Hercegovine.

Ranije je o zahtjevu Kluba bošnjaka raspravljala i zajednička komisija Skupštine RS i entitetskog Vijeća naroda, ali nije postigla saglasnost o zakonima.

Ova komisija je o tome odlučivala nakon što Vijeće naroda RS nije prihvatilo veto Kluba Bošnjaka na ova dva zakona.

Sada je konačnu riječ dao Ustavni sud RS koji je naveo da je u odluci koja se odnosi na Zakon o referendumu i građanskoj inicijativi, Vijeće istaklo, pored ostalih razloga, da su odredbe o multietničkom sastavu organa za sprovođenje izbora, odnosno, referenduma i o srazmjernoj zastupljenosti političkih stranaka jednako obavezujuće i da se njima ne stvara bilo koji oblik nejednakih prava konstitutivnih naroda u procesu donošenja odluka.

“Također, pretpostavka podnosioca zahtjeva za zaštitu vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda, da političke stranke u čijem radu učestvuju Bošnjaci neće ostvariti po njima željenu optimalnu zastupljenost u skupštinama koje raspisuju referendum ne mogu se, po shvatanju Vijeća, dovesti u neposrednu vezu za Ustavom zajemčenim institutom zaštite vitalnog nacionalnog interesa konstitutivnih naroda”, navodi se u saopštenju.

Pored toga, Vijeće je ocijenilo da se osporenom odredbom ovoga zakona, kojom je normirano pitanje ličnog glasanja u inostranstvu, ne povređuje vitalni interes jednakog prava bošnjačkog naroda u procesu donošenja odluka, niti da se bošnjački narod dovodi u neravnopravan položaj prema drugim konstitutivnim narodima.

“Vijeće je, naime, ocijenilo da su svi konstitutivni narodi i Ostali u jednakom položaju u odnosu na pomenutu odredbu zakona, te da se njome nijednom pripadniku bošnjačkog naroda koji je upisan u glasački, odnosno birački spisak ne uskraćuje pravo glasa. Ostvarenje ovoga prava, smatra Vijeće, vrijedi za svakog birača koji je upisan u glasački, odnosno birački spisak, bez obzira kojem narodu ili nacionalnoj manjini pripada”, navode iz Ustavnog suda Srpske.

U odluci koja se odnosi na Izborni zakon Republike Srpske, Vijeće je utvrdilo da osporenom odredbom, kojom je propisano da birač koji ima pravo da glasa u gradu, odnosno opštini u kojoj je imao prebivalište 1991. godine, lica bošnjačke nacionalnosti nisu stavljena u neravnopravan položaj čime se obezbjeđuje proporcionalna zastupljenost konstitutivnih naroda na osnovu popisa iz 1991. godine.

“Vijeće je, naime, ocijenilo da činjenica što zakon ne sadrži pojam ‘popisa iz 1991. godine’ već ‘posljednjeg popisa stanovništva’ ne može biti predmet postupka zaštite vitalnog nacionalnog interesa. Osporeni zakon se, smatra Vijeće, jednako odnosi na sve građane Republike Srpske, te nijedan konstitutivni narod njegovim propisivanjem nije doveden u neravnopravan položaj u uživanju ustavne garancije iz člana 5. stav 1. alineja 2. Ustava prema kojoj se ustavno uređenje temelji na obezbjeđivanju nacionalnih ravnopravnosti i zaštiti vitalnih interesa konstitutivnih naroda”, navode iz Ustavnog suda Srpske.

Ostale navode iz obrazloženja o povredi vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda Vijeće je ocijenilo paušalnim, budući da, kako su naveli, ne sadrže pravnu argumentaciju u smislu ustavnih garancija o zaštiti vitalnih nacionalnih interesa i ne mogu se dovesti u vezu sa odredbama Amandmana LXXVII na Ustav Republike Srpske, kojim je dopunjen član 70. Ustava, a kojim su definisani vitalni nacionalni interesi konstitutivnih naroda u Republici Srpskoj.

Podsjetimo, najava predsjednika RS Milorada Dodika o Izbornom zakonu RS naišla je na brojne osude na političkoj sceni, a sa pravnog stanovišta advokat Nedim Ademović je prokomentarisao da mu zbog toga prijeti još jedna tužba što može rezultirati i time da mu se zabrani obavljanje javne funkcije.

Inače, ovim Izbornim zakonom RS je propisano da će RIK odrediti rokove, ali slijedeći poziv Vlade Republike Srpske članovi RIK-a nedavno su podnijeli ostavke. Za razliku od njih, poziv Vlade masovno nisu slijedili članovi opštinskih i gradskih izbornih komisija što je sumnjičavima u stavove Milorada Dodika još jedan dokaz za tvrdnju da od priče o Izbornom zakonu Republike Srpske na kraju neće biti ništa.