Samir Lemeš, poslanik u Skupštini Zeničko-dobojskog kantona, podnio je svoju posljednju inicijativu, obzirom da uskoro ističe mandat poslanika u ovom sazivu.
Obrazloženje inicijative, koje je Lemeš podijelio na društvenim mrežama, prenosimo u cjelosti:
“Moja posljednja inicijativa upućena Skupštini ZDK… namijenjena narednom sastavu Skupštine, da olakša izbor ministara, ukine diskriminaciju i omogući najsposobnijim ljudima da vode kanton naredne 4 godine:
Ovim pokrećem inicijativu za izmjenu Zakona o Vladi Zeničko-dobojskog kantona (Službene novine ZDK 16/00, 7/05, 4/06) i usklađivanje člana 6 tog Zakona sa Ustavom ZDK.
Članom 6 Zakona o Vladi ZDK propisan je sastav Vlade i kriteriji za izbor ministara. Jedini kriterij koji se koristi prilikom imenovanja, osim stranačke pripadnosti prema rezultatima izbora, je nacionalna pripadnost, pa je tako propisano da “Vlada Kantona odražava nacionalnu strukturu Kantona prema popisu stanovništva iz 1991. godine.”, te da se “Vlada Kantona sastoji od sedam članova iz reda bošnjačkog, dva člana iz reda hrvatskog i dva člana iz reda srpskog naroda.” U tekstu Zakona nigdje nisu propisane kompetencije koje treba da imaju ministri, tako da se izbor vrši po principu “raspodjele plijena” umjesto stručnosti i kompetencija.
Ne dovodeći u pitanje kompetentnost i stručnost dosadašnjih ministara u ovom i prethodnim sazivima Vlade, ipak smatram da se član 6 treba izmijeniti kako bi se stekli uslovi za imenovanje najstručnijih ministara koji bi tako opravdali povjerenje koje građani ukažu izabranim političkim subjektima.
Poseban problem predstavlja termin nacionalne pripadnosti, za koji nisu jasno definisane metode i kriteriji određivanja, pa se ostavlja mogućnost manipulacije, odnosno “lažnog” predstavljanja pripadnosti nekoj etničkoj skupini, odnosno konstituentnom narodu u BiH. Etnička pripadnost se ostvaruje činom davanja izjave, odnosno ličnog izbora pojedinca, što je sasvim legitiman stav, sličan onome za religijsko, političko ili sportsko/navijačko izjašnjavanje – pripadnost religijskoj grupi ne stječe se rođenjem, imenom, prezimenom ili nasljeđivanjem nego pojedinac ima pravo slobodnog izbora. Upravo takva osobina nacionalne pripadnosti čini besmislenim taj kriterij za izbor ministara.
Dok se ne izmisli uređaj kojim se može “izmjeriti” koliko je neko Bošnjak, Hrvat, Srbin, Sejdić, Finci, Pilav ili Zornić, isto tako kriterij za imenovanje ministara može biti i pol, jer već imamo Zakon o ravnopravnosti polova, koji je upravo u našem mandatu bio ignorisan. Ako u Zakonu o Vladi stoji koliko Bošnjaka, Hrvata i Srba treba imati Vlada ZDK, zašto onda ne propisati i koliko ministara moraju biti žene, muškarci i/ili LGBT osobe? Upravo LGBT čini besmislenim ovakve kriterije, jer se njom čak i polna pripadnost iz biološke pretvara u kategoriju ličnog izbora.
Ustav ZDK (član 5, odnosno Amandman IX) štiti interese konstituentnih naroda BiH rečenicom:
“Konstitutivni narodi i grupa Ostali biće proporcionalno zastupljeni u javnim institucijama Kantona.”
Član 6 Zakona o Vladi ZDK sužava tu proporcionalnu zastupljenost samo na ministre, negirajući pravo onima koji se izjašnjavaju kao Ostali ili ne žele da se izjasne o nacionalnoj pripadnosti da budu imenovani, bez obzira na kompetencije i stručnost. Poseban problem predstavlja i kategorija Ostalih, koji uopšte ne mogu biti imenovani za ministre u Vladi ZDK, čime se direktno krši Ustav ZDK.
Izmjenom Zakona o Vladi, odnosno brisanjem etničke pripadnosti ministara iz člana 6, neće se narušiti ustavnost Zakona, jer bi se proporcionalna zastupljenost onda mogla proširiti na sve imenovane i zaposlene u ministarstvima. Upravo to je bilo opravdanje sadašnjeg sastava Vlade ZDK po pitanju (ne)ravnopravnosti polova. Nadam da će naredni sastav Skupštine ZDK imati razumijevanja za ovakvu inicijativu, kojom se otvara mogućnost imenovanja najstručnijih osoba za ministre u nekoj od budućih Vlada ZDK.”
Pratite nas i na Twitteru, Facebooku i Instagramu.