Regionalni sud u Berlinu donio je presudu kojom su dokazi pribavljeni sa šifrovanih mreža EncroChat i SKY aplikacije proglašeni neprihvatljivim u krivičnom postupku. Ova odluka dolazi kao direktna posljedica presude Evropskog suda pravde (ESP) koja je postavila stroge kriterije za prihvatljivost ovakvih dokaza.
U predmetu protiv okrivljenog M.N., Sud u Berlinu oslobodio je optuženog po svim tačkama optužnice, jer su dokazi bili zasnovani na komunikacijama presretnutim putem EncroChat mreže, a koji nisu ispunjavali pravne standarde utvrđene odlukom ESP-a. Presuda ESP-a jasno je definisala da se ovakvi dokazi mogu koristiti samo ako su pribavljeni u skladu s domaćim zakonima države u kojoj se sudi, uz obaveznu prethodnu obavijest te države o mjerama presretanja komunikacija.
Evropski standardi za dokaze iz šifrovanih mreža
Evropski sud pravde donio je presudnu odluku u predmetu C-670/22, koja se odnosi na dokaze pribavljene iz šifrovanih mreža poput EncroChat i SKY ECC. Sud je utvrdio da dokazi mogu biti prihvaćeni u pravnom postupku samo ako:
– Pribavljanje dokaza poštuje domaće zakone zemlje u kojoj se vodi postupak,
– Postoji prethodna obavijest zemalja čiji su građani obuhvaćeni mjerama presretanja,
– Postupak ne krši osnovna ljudska prava i standarde pravednog suđenja.
EncroChat mreža, koja je prestala s radom 2020. godine nakon velike međunarodne policijske operacije, korištena je za presretanje komunikacija osumnjičenih za organizirani kriminal. Iako su mnoge države Evropske unije prihvatile ove dokaze u krivičnim postupcima, presuda ESP-a otvara pitanje zakonitosti njihovog korištenja.
Značaj presude za pravosudne sisteme
Odluka Suda u Berlinu predstavlja važan presedan za pravosudne sisteme širom Evrope. Ovakva presuda ne samo da osnažuje pravne standarde već i postavlja dodatna ograničenja za korištenje dokaza pribavljenih bez jasne zakonske osnove.
Mnogi pravni eksperti smatraju da će ova odluka imati šire implikacije na buduće postupke, naročito u predmetima organiziranog kriminala u kojima su dokazi pribavljeni putem digitalnog presretanja komunikacija.
EncroChat, šifrovana komunikacijska mreža, koristila se prvenstveno u kriminogenim strukturama zbog visokog nivoa sigurnosti koji je omogućavao anonimnu razmjenu poruka. Operacija presretanja komunikacija na ovoj mreži pokrenuta je uz saradnju policijskih agencija iz nekoliko evropskih zemalja, ali bez prethodne obavijesti mnogim zemljama čiji su građani obuhvaćeni istragama.
Presuda Evropskog suda pravde sada poziva na temeljitu reviziju svih predmeta u kojima su dokazi zasnovani na EncroChat i SKY komunikacijama, kako bi se osiguralo poštivanje osnovnih pravnih standarda i ljudskih prava.
Ovaj slučaj u Berlinu jedan je od prvih konkretnih koraka ka implementaciji presude ESP-a, i predstavlja važan primjer kako se evropski pravni standardi prilagođavaju sve složenijem digitalnom okruženju.
Pratite nas i na Twitteru, Facebooku i Instagramu.
