Upravni spor između Javne ustanove Univerziteta u Zenici i Ministarstva za obrazovanje, nauku, kulturu i sport Zeničko-dobojskog kantona došao je i do suda i riješen prošle sedmice, tačnije 10. janaura, presudom Kantonalnog suda u Zenici, koji je odbio zahtjev Univerziteta za odlaganje izvršenja rješenja Ministarstva. Ova presuda, osim što potvrđuje zakonitost postupanja Ministarstva, dovodi u sumnju i legalnost odluka na Unverzitetu, odnosno na zloupotrebu položaja i nesavjesno upravljanje Rektora Univerziteta u Zenici.
Slučaj je započeo anonimnom prijavom 1. oktobra 2024. godine, koja je zatražila inspekcijski nadzor na Univerzitetu u Zenici zbog sumnje na kršenje člana 60. stav (3) Zakona o visokom obrazovanju. Ova odredba jasno definiše da prorektori mogu prisustvovati sjednicama Senata, ali bez prava glasa. Inspekcija Ministarstva za obrazovanje Zeničko-dobojskog kantona je 15. oktobra 2024. godine utvrdila da su prorektori glasali na sjednici Senata 30. septembra 2024. godine, što je bilo u suprotnosti s važećim zakonskim propisima.
Na osnovu nalaza inspekcijskog nadzora, Ministarstvo je 4. novembra 2024. godine donijelo rješenje kojim je Univerzitetu naloženo da uskladi rad Senata s članom 60. Zakona o visokom obrazovanju. Rok za izvršenje upravne mjere bio je 30 dana, uz obavezu dostave pisanog dokaza o izvršenju. Ovo rješenje jasno je ukazalo na to da Statut Univerziteta ne može biti u suprotnosti sa Zakonom te da autonomija Univerziteta ne opravdava kršenje zakonskih odredbi.
Rektorat Univerziteta je, međutim, odlučio da se žali na ovu odluku, tvrdeći da je rješenje Ministarstva nezakonito i da narušava autonomiju Univerziteta.
Drugostepeno rješenje Ministarstva, sudski epilog…
Ministarstvo je 10. decembra 2024. godine odbilo žalbu Rektorata Univerziteta kao neosnovanu. U obrazloženju drugostepenog rješenja istaknuto je da je inspektor pravilno utvrdio činjenično stanje i da su prorektori svojim postupanjem prekršili Zakon. Ministarstvo je dodatno naglasilo da Statut Univerziteta mora biti usklađen s odredbama Zakona o visokom obrazovanju i da autonomija Univerziteta ne može biti iznad zakonskih okvira. Rektorat je ponovno ukazivao na to da bi primjena rješenja narušila autonomiju Univerziteta, ali je Ministarstvo odbacilo te tvrdnje kao neosnovane.
Početkom 2025. godine, već 6. januara Univerzitet je podnio tužbu Kantonalnom sudu u Zenici, tražeći poništenje drugostepenog rješenja Ministarstva. Također, Univerzitet je zatražio odlaganje izvršenja rješenja do okončanja upravnog spora, navodeći da bi izvršenje nanijelo “teško otklonjivu štetu” visokoškolskoj ustanovi.
Kantonalni sud je 10. januara 2025. godine odbio zahtjev Univerziteta za odlaganje izvršenja, zaključivši da Univerzitet nije dokazao tvrdnje o šteti. Sud je istakao da Univerzitet nije pružio relevantne dokaze koji bi pokazali da bi izvršenje rješenja ugrozilo njegov rad, te je potvrdio da je javni interes iznad tvrdnji Univerziteta.
Zloupotreba položaja Rektorata
Presuda Kantonalnog suda dodatno je potvrdila zloupotrebe položaja unutar Rektorata Univerziteta. Umjesto da uskladi svoje djelovanje sa zakonskim propisima, Rektorat je pokušao osporiti zakonitost rješenja Ministarstva i opravdati svoje nezakonite postupke pozivanjem na autonomiju Univerziteta.
Sud je u svom obrazloženju naglasio da tvrdnje o autonomiji ne mogu biti izgovor za kršenje zakona. Štaviše, Univerzitet je u nekoliko navrata pokušao osporiti sam zakon o visokom obrazovanju, što je izvan njegove nadležnosti. Time je jasno dokazano da Rektorat nije djelovao u interesu zakonitosti i akademske zajednice, već u skladu s vlastitim interesima.
Slučaj Univerziteta u Zenici otkrio je ozbiljne propuste u radu Rektorata, koji je zloupotrebljavao autonomiju kako bi opravdao kršenje zakona. Presuda Kantonalnog suda jasno pokazuje da autonomija Univerziteta mora biti u skladu sa zakonskim okvirom i da nijedna institucija nije iznad zakona.
Pratite nas i na Twitteru, Facebooku i Instagramu.
